top of page
Чабата (лапти)
 Чабата — Русьта таралган тәбәнәк аяк киеме. Авыл җирлегендә 1930 елларга кадәр кулланылышта йөри. |  Юкә, карама һ.б. агачларның курысыннан, кайрысыннан яки сүсеннән үрелеп ясала. |  Чабатаны язма чыганакларда беренче тапкыр искә алу XII гасырга карый. |
|---|---|---|
 |  Чабата бик тиз тузган, тишелә торган булган. Бер елга крестьян 20 пар чабата киеп туздыра алган. Шунысы яхшы булган, чабатаны һәрбер кеше үрә алган һәм материал һәрвакыт кул астында булган. Чабатаны нәрсәдән үрәләр соң? Әйе, юкә агачыннан. |  Чабаталар шулай ук белорусларда, карелларда, финнарда, мордвада, чуашларда, татарларда, украиннарда таралган була. |
Юкә, карама һ.б. агачларның курысыннан, кайрысыннан яки сүсеннән үрелеп ясала. Чабатаны язма чыганакларда беренче тапкыр искә алу XII гасырга карый. Чабаталар шулай ук белорусларда, карелларда, финнарда, мордвада, чуашларда, татарларда, украиннарда таралган була. |  | Башмакны Мөндеш авылыннан Шәрәфиева Гөлназ алып килде. |
Читек-чүәкләр
(ичиги)
 Музейга Югары Мәтәскә авылыннан Гаффарова Әнисә алып килде. Әбисе Фәризәгә әнисеннән калган. |  Музейга укытучы Хәкимова Флюра Мидхатовна 1997 нче елда алып килде. |  Укытучы Сафиуллина Фәния апаның читеге. Музейга кызы Газизова Алия Хәкимулловна 2015 нче елда тапшырды. |
|---|---|---|
 70 еллар ахыры. Түбән Мәтәскә авылыннан Нәбиуллина Лилия Әхәт кызы тапшырды. |  Музейга 1980 нче елда Хәсәнова Әлфия алып килгән. Шәяхмәтова Тәскирә апа гаиләсе истәлеге. |  Озын кунычлы күн аяк киеменең иң таралган төре — читек. Читекне ирләр дә, хатын-кызлар да кигән. (Керәшен татарлары гына кимәгән.) Ирләр читеге гадәттә кара күннән, йомшак табанлы итеп тегелгән. Балтыры матур торсын очен, аны чолгау бәйләп кигәннәр. Урамга чыкканда читек өстеннән күн кәвеш (ката) яки резин калуш кигәннәр. Бу төр читекне намаз яки мәсех читеге дип атыйлар. Чыннан да, биш вакыт намазын кал дырмый торган мөселманнар өчен йомшак табанлы читекләр бик җайлы. |
Хатын-кызлар арасында каты табанлы читекләр дә киң таралган була. Яшь хатыннар һәм буй җиткән кызлар күбрәк биек үкчәле каюлы читекләр кияргә яратканнар. XX йөз башларында шәһәр хатын-кызлары арасында озын балтырлы, каюлы ботинкалар да очрый. Керәшен хатын-кызлары бер төсле, күбрәк кара күннән эшләнгән каюсыз ботинкалар кигәннәр. Бу вакытларда фабрика эшләп чыгарган көндәлек резин калушлар киелә башлый. Керәшен татарларында һәм башка халыклар белән аралаш яшәгән татарларның аягында каты табан | Аяк башына гына киелә торган артсыз аяк киеме башмак була. Халык телендә кәвеш белән башмакның аермасы бик беленми. Еш кына каеп яки алтын-көмеш укалар белән чигеп бизәлгән күн кәвешләрне дө башмак дип атау очраклары бар (каюлы, укалы, энҗеле, бәрхет башмаклар). Артсыз башмакларны гадәттә өй эчендә кигәннәр. |  Материаллар алынды: https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%BA%D0%B8%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D3%99%D1%80%D0%B5 |
bottom of page